Brazilliaanse ritmes

Beschrijving

Brazillië was zowat het eerste Latijnsamerikaanse land dat gekoloniseerd werd begin 16de eeuw. De Portugezen waren uit op bodemschatten en de agrarische rijkdommen van het land. Hiervoor hadden ze veel en goedkope arbeidskrachten nodig. Vermits de inheemse indianen niet sterk genoeg waren om als slaaf dienst te doen, werden er slaven uit West- en Centraal-Afrika ingevoerd vanaf de 16de eeuw. Het woord SAMBA staat oorspronkelijk voor een uit Afrika naar Brazilië meegevoerde kringdans.
De deelnemers staan daarbij trommelend en handen klappend in een cirkel. Eén van de deelnemers komt naar het midden van de cirkel en voert een solo op. Daarna kiest hij of zij iemand uit de kring en raakt deze aan met de buik. Diegene voert dan op zijn of haar beurt weer een solo uit. Zo komen alle deelnemers uit de kring aan de beurt. Het moment van aanraking met de buik,  die ’stoot met de navel’, wordt in Angola Sempa genoemd. In Brazilië heeft de kringdans zijn Braziliaanse naam Samba de Roda gekregen, kortweg Samba.

Tijdens de workshop maken de leerlingen kennis met de belangrijkste instrumenten van de bateria. Een kleine introductie: de trom die de percussiegroep de hartslag geeft, is de surdo. Surdo betekent letterlijk ‘dove man’, wijzend op de lage basklank.
Met zijn 6” is de tamborim de kleinste trom van de bateria. Een zeer strak gespannen vel zorgt voor het hoge doordringende geluid van de tamborimsectie. Voorts maken we nog kennis met de caïxa, het Portugees voor snaartrom. Een instrument dat bij ons bekend is van fanfares en het drumstel. Het melodieus element in de bateria is de agogobel. Deze dubbele bel van Afrikaanse origine is intussen in vele muziekstijlen ingeburgerd.
Ganzas zijn cylindrische of vierkante buizen uit aluminium die gevuld zijn met koffiebonen, zaadjes,… De ganzas lijken eenvoudige instrumenten, maar de speeltechniek is dat zeker niet. Het door hen gespeelde patroon is onontbeerlijk voor de groove van de bateria.

Na introductie van de instrumenten gaan we aan de slag met het voor de samba typische 2/4 ritme waatbij het accent op de 2de tel ligt en verschillende lagen gesyncopeerde ritmes daaroverheen worden gespeeld.